ARSA ASGARİ M² BİRİM DEĞERİ TESPİTİNE İLİŞKİN DAVALAR

---

•      Arsa Ve Arazilerin Asgari Metrekare Birim Değeri Nedir?

  
  

Arsa ve arazilerin asgari metrekare birim değeri; 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesinde düzenlenmiştir.

Tespit edilen bu değerler, taşınmazların vergilendirilmesi, çeşitli idari işlemler ve bazı mali yükümlülüklerinde temel değer olarak alınmaktadır. Bu sebeple bu bedeller ilgili mükellefler için önemlidir.

• Arsa Ve Arazilerin Asgari Metrekare Birim Değerinin Tespiti

Vergi değerinin tespiti için asgari arsa ve arazilerin asgari metrekare birim değeri tespiti amacıyla her dört yılda bir belediye takdir komisyonları tarafından tespit edilen değerlerdir.

Komisyonun temel görevi, sokak ve caddeler için asgari ölçüde emlak vergi değerinin tespitine esas alınacak değerleri belirlemektir. Bu belirlemede; taşınmazların bulunduğu bölgenin ekonomik gelişmişlik düzeyi, imar planındaki durumu, ulaşım imkânları, belediye hizmetlerinden yararlanma düzeyi, sosyal ve kültürel çevre gibi unsurlar dikkate almaktadır.

Komisyon kararları, alındıktan sonra Merkez Komisyonu’na incelenmek üzere gönderilir. Merkez Komisyonu’nun onayıyla birlikte bu bedeller idari yönden kesinleşir.

Kesinleşen bu bedeller, mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından onaylandıktan sonra ilgili belediyelerde ve mahalle muhtarlıklarında ilan edilir. Bu ilan genellikle 30 gün süreyle askıda kalır.

•       Takdir Komisyon Kararlarına İtiraz Nedenleri :

  
  

Komisyon kararlarında “emsal taşınmaz” araştırması yapmalı ve değer tespitinin somut verilerle desteklenmesi gerekir. Ancak ilan edilen bu değerlerin kimi zaman somut verilere dayalı olarak açıklanmadığı ve kararların genel ifadelerle gerekçelendirildiği, ölçütlere aykırılıkları görülmektedir.

Takdir komisyonu kararlarında; komisyonun usulüne uygun toplanıp toplanmadığı, katılan üyelerin kanunda belirtilen üyelerden olup olmadığı, alınan kararın tutanağa geçirilmesinde eksiklikler olup olmadığı gibi şekli eksiklikler bulunabilir.

Ya da kararların esas unsurlarında eksikler bulunabilir. Bunlar; Komisyon kararlarının gerekçesiz olması, aşırı yüksek olması, aynı bölgede benzer özellikteki taşınmazlar arasında eşitsiz değerleme yapılması, eksik ve yanlış değerleme yapılması, taşınmazın konumu, imar durumu ve ekonomik değerine ilişkin somut verilerle bağdaşmaması gibi eksiklikler olabilir.

•        Takdir Komisyon Kararlarına İtiraz :

  
  

Muhtarlık ve Belediyede askıya çıkan yeni rayiç bedeller için yukarıda sayılan nedenlerle itiraz etmek isteyen ilgililer, belediye aracılığıyla İçişleri Bakanlığı’na itiraz başvurusunda bulunabilir.

Ancak takdir komisyonlarının kararları, idari işlem sayıldığından esas olan dava açmaktadır.

•      Takdir Komisyonu Kararlarına Karşı Dava Açma Süreci

  
  

Emlak vergisi mükellefleri ve ilgililer, taşınmazın bağlı olduğu belediye aracılığıyla yapılan başvuru sonucu verilen cevabın tebliğ tarihinden itibaren, itirazdan sonra kalan dava açma süresi içinde ya da mükellefin herhangi biçimde öğrenme tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ilgili takdir komisyonu kararına karşı dava açabilecektir.

Komisyon kararlarına karşı açılacak dava, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca açılan iptal davası niteliğindedir. Bu davalar vergi mahkemelerinde görülmektedir.

Tespit edilen bedellere karşı dava açma süresi, ilan tarihinden itibaren 30 gün olarak öngörülmüştür. Ancak tarihin, adli tatile denk geldiği durumda dava açma süresi, adli tatilin bitiş tarihinden itibaren 7 gün sonra sona ermektedir.  

•       İptal Davasının Sonuçları

  
  

Komisyon kararlarına karşı açılan dava sonucunda, komisyon kararının hukuka aykırı bulunması halinde mahkeme tarafından iptal kararı verilir. İptal kararının kesinleşmesiyle birlikte, tespit edilen bedel yeniden hesaplanır ve önceki birim değer hükümsüz hale gelir.

Usul yönünden iptal edilen kararlar, Mahkemece yeniden karar verilmek üzere hüküm altına alınır.

Şayet karar, dava sürecinde bilirkişi incelemesi neticesinde esastan iptal edilirse, birim değer Mahkemece hüküm altına alınır.

Ancak, takdir komisyonu kararına karşı dava açılmaması halinde bu bedeller dört yıl boyunca kesinleşmiş değer olarak uygulanır.